Khoảng cách giữa người với người liệu có thể tính toán?

Khi nói về khoảng cách, người ta hay nhắc đến không gian và thời gian.
Người bình thường, thấy đứng gần thì gọi là gần. Thấy xa ngàn dặm gọi là xa ngàn dặm.
Trong tiểu bộ kinh có đoạn:
Đức Phật thuyết:
Này các Tỳ-kheo, nếu một Tỳ-kheo nắm lấy viền áo Tăng-già lê đi theo sau lưng Ta, chân bước theo chân, nhưng vị ấy có tham ái trong các dục, với lòng sắc xảo, với tâm sân hận, ý tư duy nhiễm ác, thất niệm, không tỉnh giác, không định tĩnh, tâm tán loạn, với các căn hoang dại, vị ấy xa hẳn Ta và Ta xa vị ấy.
Vì cớ sao?
Này các Tỳ-kheo, Tỳ-kheo ấy không thấy Pháp. Do không thấy Pháp nên không thấy Ta.

Này các Tỳ-kheo, nếu Tỳ-kheo sống xa đến một trăm do-tuần và vị ấy không có tham ái trong các dục, với lòng tham không sắc xảo, tâm không sân hận, ý tư duy không nhiễm ác, chánh niệm tỉnh giác, định tĩnh nhất tâm, các căn được chế ngự, vị ấy gần hẳn Ta và Ta gần vị ấy.
Vì cớ sao?
Này các Tỳ-kheo, Tỳ-kheo ấy thấy Pháp. Do thấy Pháp nên thấy Ta. (Tiểu bộ kinh, tập 1).

Vậy nên mới nói. Khoảng cách vật lý còn có ý nghĩa gì? Khi người, có ngay kề cận, nhưng không cùng suy nghĩ, không cùng lý tưởng thì cũng như xa ngàn dặm khơi. Không thể thấy rõ chân tâm ta. Có gần ngay cạnh bên nhưng vẫn luôn có những suy nghĩ kỵ hiềm lo lắng.

Còn người, tuy ở xa ta ngàn dặm. Nhưng chung đường đi, chung tư tưởng, chung chí hướng. Thì có xa ngàn dặm cũng luôn thật gần. Có năm, mười năm không gặp mặt, thì khi gặp mặt vẫn có thể nói cười như mới chia xa ngày hôm qua.

Người hiểu biết không tính toán xa gần, không câu lệ khoảng cách. Không thấy việc ở gần bậc trí đã biến mình nghiễm nhiên thành người trí. Không thấy mình cạnh kẻ còn vô minh mà nghĩ mình vô minh. Đừng đứng ngoài cầu gặp người như thế này, kẻ như thế kia. Tất thảy đều nên tự quay vào bên trong chính mình mà tu tập sửa đổi.

Khi bên trong bạn thanh khiết tĩnh lặng. Tự nhiên bạn sẽ có khuynh hướng gặp những người thanh khiết tĩnh lặng. Khi bên trong bạn còn quá nhiều lo lắng sợ hãi. Bạn sẽ luôn gặp những người lo lắng sợ hãi. Khi bạn vô minh đầy tham đắm, xung quanh bạn, cũng sẽ toàn những con người như vậy. Có cố đi theo kẻ trí cũng chỉ là cái xác đi theo mà thôi, chẳng có ý nghĩa gì…

Chay Mộc